Είσαι μικρός και δεν χωράς τον αναστεναγμό του

Ο Μίκης Θεοδωράκης δεν βρίσκεται πλέον ανάμεσά μας, ωστόσο το πνεύμα του παραμένει ζωντανό μέσα από το έργο και τις διδαχές του.

Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου 2005. Βρισκόμουν στο πατρικό μου στο Περιστέρι. Από την πίσω αυλή μυρίζει κάρβουνο και ακούγεται ένα μουρμουρητό, «Αχ ψεύτη και άδικε ντουνιά». Ήταν ο κυρ Στέλιος, ο παππούς που μας κατσάδιαζε κάθε φορά που παίζαμε κυνηγητό γιατί κάναμε φασαρία ή όταν κόβαμε τα λεμόνια από τον κήπο για να τα κάνουμε μπάλα.

Θυμάμαι στα τελευταία του, ψέλλιζε διαρκώς το συγκεκριμένο τραγούδι καθήμενος στο ξύλινο καρεκλάκι του. Ως ατίθασο νιάτο, αγνοώντας πλήρως το ιστορικό του ίδιου, αλλά και του ανθρώπου που σκάρωσε έναν λαϊκό ύμνο, τον κορόιδευα. «Δεν σε αδικώ μικρέ μου, όταν μεγαλώσεις θα μάθεις και θα το τραγουδήσεις με δάκρυα στα μάτια», η απόκρισή του.

Έτσι έγινε, αλλά ο κυρ Στέλιος είχε «ταξιδέψει» καιρό πριν. Για εκείνη την γενιά που μόχθησε για την αντίσταση, έζησε την εξορία ή μοιράστηκε το κελί στο «σφαγείο» της Μπουμπουλίνας, ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν απλά συναγωνιστής. Για τους νεότερους το πρότυπο του ανθρώπου που δεν φοβάται να υψώσει ανάστημα και να διεκδικήσει την ελευθερία του πνεύματός του, απέναντι σε κάθε λογής μόρφωμα που σχηματίζεται σε μία δύσοσμη κοινωνία.

Από τους «Λιποτάκτες», στον «Επιτάφιο» και από εκεί στο «Αξιον εστί» μέχρι τη «Ρωμιοσύνη» και το «Canto General», o Θεοδωράκης καθόρισε με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο όχι μόνο την μουσική της χώρας, αλλά ολόκληρο τον νεοελληνικό πολιτισμό. Τα τραγούδια του έγιναν επιθυμία, κτήμα και ανάγκη ενός ολόκληρου λαού. Το χέρι του μετέτρεψε ποιητικά έργα σε εγερτήρια άσματα, σε ύμνους ηρώων και ελεγεία.

Η κληρονομιά που αφήνει πίσω ο Μίκης Θεοδωράκης είναι τεράστια και η αξία της δεν μπορεί να καταμετρηθεί, τόσο πολιτισμικά όσο και κοινωνικά. Άλλωστε, η ζωή και το έργο του, ήταν πολυδιάστατα. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να τα διατηρήσουμε ζωντανά και να φυτέψουμε στις επόμενες γενιές, τον «σπόρο» που μας άφησε «προίκα»…

«Και σας ρωτάω: πώς πρέπει να ζήσουμε τα μετρημένα χρόνια μας; Πρέπει να τα γευτείς, να τα εξαντλήσεις. Πρέπει με τα μάτια να δεις ό,τι υπάρχει, με το στόμα σου να φας ό,τι υπάρχει, με τα χέρια να ψάξεις ό,τι υπάρχει», Μίκης Θεοδωράκης (1925-2021)

Εις το επανιδείν

Photo Credits: Moveitmag.gr