Ο δικός μας Ντούσαν Ίβκοβιτς

Είναι προφανές πως κάτι συμβαίνει τις Πέμπτες εσχάτως. Πριν δύο εβδομάδες αποχαιρετήσαμε τον Μίκη Θεωδοράκη και σήμερα, καλούμαστε να κάνουμε το ίδιο για τον μεγάλο Ντούσαν Ίβκοβιτς.

Ο «Ντούντα» δεν γεννήθηκε στην Ελλάδα, αλλά πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του στα μέρη μας και δεν θα ήταν υπερβολικό να ειπωθεί πως μάς έκανε μπασκετικά σοφότερους. Μπορεί το προσωνύμιο «σοφός» να του το «κόλλησε» ο Παναγιώτης Φασούλας, με αρκετή δόση ειρωνείας σε μια συνέντευξή του, αλλά κυριολεκτώντας δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα.

Πρώτος σταθμός η Θεσσαλονίκη

Γεννήθηκε το 1943 και μπάσκετ έπαιξε για μια δεκαετία στη Ραντνίσκι. Η μοίρα των έφερε στα μέρη μας στις αρχές της δεκαετίας του ’80, όταν ανέλαβε τον Άρη. Με τον Γκάλη στη σύνθεσή τους, οι «κίτρινοι» δεν θα φτάσουν ακόμα στον απόγειο της δόξας τους, ωστόσο ο Ίβκοβιτς θα προσπαθήσει να βάλει τις βάσεις, σε μια ομάδα που φαίνεται πως… ερχόταν.

Θα τον ξαναδούμε στα μέρη μας μια δεκαετία αργότερα, όταν ανέλαβε τον ΠΑΟΚ. Με τον «δικέφαλο» θα κατακτήσει το Πρωτάθλημα το 1992, το τελευταίο της ομάδας μέχρι και σήμερα. Μαζί του, ο ΠΑΟΚ θα φτάσει ως το Final 4 του Πειραιά το 1993, εκεί όπου θα του κόψει τον δρόμο για τον τελικό, ο Τόνι Κούκοτς και η Μπενετόν. Στα χέρια του είχε μια σούπερ ποιοτική ομάδα, με τους Πρέλεβιτς, Φασούλα, Μπάρλοου και Λέβινγκστον να ξεχωρίζουν. Οι τρεις τελευταίοι θα αποχωρήσουν εκείνο το καλοκαίρι από τον Λευκό Πύργο και θα τους ακολουθήσει ο Ίβκοβιτς, καθώς ο ΠΑΟΚ ταλανίζεται από οικονομικά προβλήματα.

Η κάθοδος στην Αθήνα

Η ώρα για την… κάθοδο στην Αθήνα είχε φτάσει. Επόμενος σταθμός η «πλατεία». Στη Νέα Σμύρνη, θα φτιάξει μια ομάδα που συνιστά έως και σήμερα ένα από τα προσωπικά του αριστουργήματα. Χριστοδούλου, Πάσπαλι, Ντίνκινς, Καράγκουτης και Καλαϊτζης, δημιουργούν μια πεντάδα παικτών υψηλότατης αξίας και οδηγούν τους «κυανέρυθρους» ως τα σαλόνια της Ευρωλίγκας και την 3^η θέση του ελληνικού πρωταθλήματος.

Το 1996, θα διαδεχθεί τον Γιάννη Ιωαννίδη στον Ολυμπιακό, με τους Πειραιώτες να αναζητούν τον προπονητή που θα τους χαρίσει το πρώτο ευρωπαϊκό τρόπαιο της ιστορίας τους. Στο… ραντεβού, ο «σοφός» αποδείχθηκε ακριβής, οδηγώντας την ομάδα στο triple crown της σεζόν 1996-97. Κι όμως, εκείνη η χρονιά είχε ξεκινήσει «στραβά». Στον όμιλο της Ευρωλίγκας, ο Ολυμπιακός μένει στην 5^η θέση, παίρνοντας το εισιτήριο για την επόμενη φάση, κυριολεκτικά στο παρά πέντε.

Εκεί, θα καταφέρει να περάσει στα προημιτελικά, πραγματοποιώντας καλύτερες εμφανίσεις, αλλά χωρίς να εξασφαλίσει πλεονέκτημα έδρας κόντρα σε ΤΣΣΚΑ, Στεφανέλ και Μακάμπι. Στα νοκ άουτ πια, ο Ολυμπιακός έσπασε την έδρα της Παρτιζάν (71-81) στο πρώτο ματς, δέχθηκε ο ίδιος break στο ΣΕΦ (60-61) , αλλά τελείωσε τη δουλειά με δεύτερη νίκη στο Βελιγράδι (69-74). Στους «8» περίμενε ο «αιώνιος» αντίπαλος, αλλά απογοητεύτηκαν, όσοι περίμεναν ντέρμπι ολκής (49-69 στο ΟΑΚΑ, 65-57 στο ΣΕΦ).

Στις 22 Απριλίου 1997, η μηχανή ήταν πια καλοκουρδισμένη και όλα έδειχναν πως η ώρα είχε φτάσει για τον Ολυμπιακό. Στον ημιτελικό του Παλαέουρ, η Ολίμπια αποδείχθηκε χαμηλό εμπόδιο (65-74) και ανήμερα Μεγάλης Πέμπτης για την Ορθοδοξία, αντί για τον Σταυρό του Μαρτυρίου, ο Ολυμπιακός θα σήκωνε στον αέρα της Ρώμης, το Άγιο Δισκοπότηρο του ευρωπαϊκού μπάσκετ, επικρατώντας της Μπαρτσελόνα (73-58).

Ένα χρόνο αργότερα, το γυαλί θα ραγίσει, αφού έμεινε εκτός τελικών ελληνικού πρωταθλήματος και η ήττα από τον Παναθηναϊκό στους τελικούς του 1999, θα γίνει η αφορμή για να αποχωρήσει από το λιμάνι.

«Κιτρινόμαυρο» κεφάλαιο

Όπως έκανε με τον Άρη, τον Πανιώνιο και τον Ολυμπιακό, στην ΑΕΚ, θα χτίσει μια ομάδα που θα πρωταγωνιστήσει στο υψηλότερο επίπεδο. Ανέλαβε τις τύχες της το 1999 και με τους «κιτρινόμαυρους» θα κατακτήσει δύο Κύπελλα Ελλάδας αμφότερα κόντρα στον Παναθηναϊκό του Ομπράντοβιτς.

Το highlight του στον πάγκο της Ένωσης, δεν είναι άλλο από την κατάκτηση του Κυπέλλου Σαπόρτα το 2000 στη Λωζάνη, όταν επιβλήθηκε 83-76 της Κίντερ Μπολόνια. Ήταν 11 Απριλίου, όταν στην ελβετική πόλη, οι «κιτρινόμαυροι» έπαιρναν ρεβάνς για την ήττα στον τελικό της Ευρωλίγκας το 1998, κόντρα σε μια ομάδα που δεν στερούνταν αστέρων, με πρώτο και καλύτερο τον Πρέντραγκ Ντανίλοβιτς.

Κυρίως όμως θα δώσει ευκαιρίες σε νεαρούς παίκτες, όπως οι Ντικούδης, Ζήσης, Μπουρούσης, Κακιούζης και Χατζής, μια μαγιά που έμελλε να οδηγήσει την ΑΕΚ στο πρωτάθλημα του 2002, ενώ όλοι -πλην του Χατζή- ήταν οι στυλοβάτες της Εθνικής ομάδας που κατέκτησε το Χρυσό μετάλλιο στο Ευρωμπάσκετ  του 2005 και το ασημένιο στο Παγκόσμιο του 2006!

Επιστροφή στο λιμάνι

Από το 2002 έως και το 2007 θα γίνει κάτοικος Ρωσίας, αναλαμβάνοντας την ΤΣΣΚΑ έως το 2005 -τρεις παρουσίες σε Final 4- και εν συνεχεία την Ντινάμο Μόσχας, με την οποία θα κατακτήσει το ULEB Cup το 2006, κόντρα στον Άρη. Από τη Ρωσία θα αποχωρήσει το 2007 και δεν θα κοουτσάρει κανέναν σύλλογο έως το 2010. Τότε, θα έρθει η πρόταση από τον Ολυμπιακό, την οποία θα αποδεχθεί, και στις 16 Αυγούστου 2010 θα δηλώσει: «Έχουμε ένα γκρουπ καλών Ελλήνων παικτών. Είναι πολύ σημαντικό κάτι τέτοιο και περιμένω, με σκληρή δουλειά, την βελτίωση όλων. Δεν έχουμε σούπερ-σταρ, όπως πέρσι, με Τσίλντρες, Κλέιζα αλλά μπορούμε να δημιουργήσουμε μια σπουδαία και σοβαρή ομάδα που θα παίζει καλό μπάσκετ».

Όπερ και εγένετο. Ένας από τους σημαντικότερους δασκάλους του παγκόσμιου μπάσκετ δεν γινόταν να λαθέψει. Το 2011 θα κατακτήσει με τους «ερυθρόλευκους» το Κύπελλο Ελλάδας, αλλά το… ριφιφί του αιώνα θα εκτυλιχθεί το 2012 στην Κωνσταντινούπολη.

Στο ξεκίνημα εκείνης της χρονιάς, ο Ίβκοβιτς είχε επιλέξει τους Κάιλ Χάινς, Ματ Χάουαρντ και Κειλίν Λούκας. Ο πρώτος έμελλε να γίνει ένας από τους πλέον καταλυτικούς… ημίψηλους σέντερ στην ιστορία της EuroLeague, ωστόσο οι Χάουρντ και Λούκας, πέρασαν και δεν ακούμπησαν. Η προβληματική εικόνα τους, δεν βοηθούσε τον Ολυμπιακό που παραπατούσε στη σεζόν, γεγονός που ανάγκασε τον Ίβκοβιτς να τους αντικαταστήσει με τους Τζόι Ντόρσεϊ και Έισι Λο, πιθανότατα στις πιο κομβικές αλλαγές παικτών στην σύγχρονη ιστορία των Πειραιωτών.

Η ομάδα αλλάζει ταχύτητα και εν τέλει φτάνει ως το Final 4, αποκλείοντας στους «8» την Σιένα, έχοντας μάλιστα μειονέκτημα έδρας, όπως συνέβη και στα playoffs του 1997! Ήδη ο «Ντούντα» έδινε παιχνίδια και ζητούσε πρωτοβουλίες από τη χρυσή γενιά των 90άρηδων της ομάδας. Ωστόσο, η ώρα της έκρηξης των Παπανικολάου, Σλούκα και Μάντζαρη δεν είχε φτάσει…

Τον Μάιο, στο Σινάν Ερντέμ, ο Ολυμπιακός ήταν το απόλυτο αουτσάιντερ, αφού μαζί του ταξίδεψαν η Μπαρτσελόνα, ο Παναθηναϊκός και η ΤΣΣΚΑ. Στον ημιτελικό με τους «μπλαουγκράνα», οι «ερυθρόλευκοι» αντέχουν, παίζουν άμυνα για σεμινάριο κι επικρατούν 68-64. Ο τελικός κόντρα στην ΤΣΣΚΑ, θα γίνει το απαύγασμα του «Ντούντα», το προσωπικό του αριστούργημα, το τελευταίο μεγάλο έργο τέχνης. Το ματς δεν θα ξεκινήσει καλά για την ομάδα του που θα βρεθεί στο -19 και με την πλάτη κολλημένη στο καναβάτσο.

Με τον χρόνο να πιέζει, θα ρίξει στο παρκέ τους… καμικάζι που γεννήθηκαν το ’90. Πλην του Πρίντεζη, που θα γίνει ο ήρωας της Πόλης, σημειώνοντας το θρυλικό -πια- πεταχτάρι για το τελικό 62-61 και 12 πόντους σε εκείνο το διάστημα, το επιμέρους 28-8 που έτρεξε ο Ολυμπιακός, υπέγραψαν ο Παπανικολάου με 6 πόντους, ο Σλούκας 4, ο Μάντζαρης 3 και ο Κέσελ 3!  

Κάπως έτσι, ο Ολυμπιακός θα επιστρέψει στην κορυφή της Ευρώπης και μαζί του θα βρουν στον αφρό παίκτες που ακόμα και σήμερα παραμένουν ηγέτες, κατέκτησαν τίτλους, αλλά έγιναν πρωταγωνιστές υπό τις οδηγίες του Ίβκοβιτς…

Η χρονιά θα κλείσει με τρόπο ονειρικό για τους Πειραιώτες, αφού θα κατακτήσουν και το Πρωτάθλημα. Στο τέλος της σεζόν, ο «Ντούντα» θα πει αντίο στο ΣΕΦ και θα επιστρέψει μόνο το 2017 για να τιμηθεί από την ομάδα για την προσφορά του. Έτσι έκλεισε ο κύκλος του στην Ελλάδα, ένας κύκλος που άνοιξε τη δεκαετία του ‘80 και ολοκληρώθηκε 32 χρόνια μετά, έχοντας απολογισμό:

– 2 EuroLeague (1997,2012)

– 1 Κύπελλο Σαπόρτα (2000)

– 3 Πρωταθλήματα Ελλάδας (1992,1997,2012)

–  4 Κύπελλα Ελλάδας (1997, 2000, 2001, 2011)

Καλό ταξίδι μεγάλε δάσκαλε…

Ακούστε το τελευταίο επεισόδιο του Sports Journeys, αλλά και ολόκληρη την πρώτη σεζόν εδώ.

Photo Credits: Facebook.com