Ανρί Ντελονέ: Ο οραματιστής πίσω από το Euro

Σε λίγες ώρες πραγματοποιείται η πρώτη σέντρα του 16^ου Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος, στην Ρώμη. Το Sports Journeys γυρίζει τον χρόνο σχεδόν 100 χρόνια πίσω και σκιαγραφεί το έργο του Γάλλου παράγοντα.

Ιούνιος 2018, μεσημεράκι, μόλις έχω ολοκληρώσει την μετάφραση ενός ντοκιμαντέρ για λογαριασμό του Eurosport. Το εν λόγω έργο πραγματευόταν την ιστορία πίσω από το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο και τις ενέργειες του Ζιλ Ριμέ. Σε μία από τις ρετρό εικόνες, είχε περάσει ένας τύπος με γυαλιά και εμφάνιση ανάλογη της εποχής, εν ονόματι Ανρί Ντελόνε.

Από περιέργεια αναζήτησα στις σημειώσεις του πρωτότυπου κειμένου την αρχική γραφή του ονόματος. Γύρισα στην βιβλιογραφία και ανακάλυψα, προς έκπληξή μου (δεν το γνώριζα φυσικά), ότι η γραφική αυτή φιγούρα με το καλλιτεχνικό μουστάκι ήταν ο άνθρωπος που σκαρφίστηκε την διοργάνωση του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος το 1927!

Πρώτα ποδοσφαιριστής, μετά διαιτητής και στο τέλος παράγοντας

Γεννημένος στο Παρίσι του 1883 από οικογένεια αριστοκρατικών καταβολών, ο Ανρί Ντελονέ, ήρθε σε επαφή για πρώτη φορά με την στρογγυλή θεά σε ηλικία 10 ετών. Το ποδόσφαιρο κάνει τα πρώτα του βήματα στην χώρα εκείνες τις 10ετίες και ο νεαρός τότε Ντελονέ, ως γνώστης της αγγλικής «πατέντας», αποφασίζει να ασχοληθεί ενεργά.

Αγωνίστηκε για λίγα χρόνια με την φανέλα της Ετουάλ Ντε Ντεζ Λακ, κατακτώντας Πρωτάθλημα και Κύπελλο Γαλλίας. Βέβαια, η παικτική ενασχόλησή του δεν διήρκησε πολύ. Για να παραμείνει κοντά στο άθλημα, έγινε διαιτητής. Ούτε εκεί όμως μακροημέρευσε, καθώς έπειτα από δύο σπασμένα δόντια σε ματς Γκαρέν-Μπιενφεσάνς αποφάσισε να κρεμάσει την σφυρίχτρα του.

Κάπου εκεί, στα ξεκινήματα του 20^ου αιώνα αρχίζει την σταδιοδρομία του ως παράγοντας. Αρχικά, ως σύμβουλος της αγαπημένης του Ετουάλ Ντε Ντεζ Λακ, με την οποία πανηγύρισε ακόμα περισσότερους τίτλους από την συγκεκριμένη θέση (1905-1908). Μέσα σε λίγα χρόνια κερδίζει πόντους στην ιεραρχία και στις 22 Οκτωβρίου του 1908 γίνεται γενικός γραμματέας της ομοσπονδίας αθλητισμού της Γαλλίας!

Η συνεισφορά του στο ποδόσφαιρο

Με τον προκάτοχό του, Σαρλ Σιμόν, να χάνει τη ζωή του στο πεδίο της μάχης το 1915, αναλαμβάνει πλήρως τα ηνία. Συνεπικουρούμενος από τον Πολ Μισό και τον Ζιλ Ριμέ, δημιουργούν το Κύπελλο Γαλλίας τον Ιανουάριο του 1917, αντλώντας αρκετά στοιχεία από τους Άγγλους και αφιερώνοντας το στην μνήμη του αδικοχαμένου Σιμόν.

Το 1919 με την δημιουργία της Γαλλικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας (FFF), παραιτείται από τη θέση του γενικού γραμματέα αθλητισμού και παίρνει την αντίστοιχη στην πρώτη. Φυσικά, αυτό συνέβη μετά από παρότρυνση του καλού φίλου του Ζιλ Ριμέ, που διετέλεσε πρόεδρος*. Πιστός ακόλουθος του πρώτου προέδρου της FIFA, δουλεύουν και εκεί μαζί, υλοποιώντας το όραμά τους για ένα παγκόσμιο ποδόσφαιρο.

Εκείνοι ήταν που παρέδωσαν το βραβείο του νικητή στον Χοσέ Νασάτσι (αρχηγός Ουρουγουάης) τον Ιούλιο του 1930, στο «Σεντενάριο» του Μοντεβιδέο. Πριν φτάσουμε όμως στον τελικό του πρώτου Παγκοσμίου Κυπέλλου, το 1927 είχε γεννηθεί και η ιδέα του Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος.

Μία ιδέα που συζητήθηκε, μπήκε στο συρτάρι για αρκετές δεκαετίες εξαιτίας των δύο παγκοσμίων πολέμων, ωστόσο δεν έφυγε στιγμή από το μυαλό του Ντελονέ. Το 1954 κατά την διάρκεια συμβουλίου για την δημιουργία της UEFA, της οποίας αποτέλεσε τον πρώτο γενικό γραμματέα, τέθηκε εκ νέου στο τραπέζι η πρότασή. Όμως συμπίπτοντας με την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, «πάγωσε».

* Tο 1949 Ριμέ και Ντελονέ παραιτήθηκαν από τα αξιώματά τους λόγω της «affaire sarroise». Ο Ριμέ επιθυμούσε να εντάξει την Σάρμπρυκεν στο Πρωτάθλημα Γαλλίας, μαζί όσοι τον υποστήριζαν. Αυτή η ενέργεια αποδοκιμάστηκε έντονα από τις υπόλοιπες ομάδες, υπήρξαν κινητοποιήσεις, που εν τέλει οδήγησαν σε νέα διοίκηση.

O θάνατος και η… ανάσταση μέσω του Πιερ Ντελονέ

Λίγους μήνες αργότερα, ο Ανρί Ντελονέ πεθαίνει σε ηλικία 72 ετών (9/11/1955) αφήνοντας ανεκπλήρωτο το όραμα για το Κύπελλο Εθνών Ευρώπης. Μάλιστα, ακολουθεί ο θάνατος του Ζιλ Ριμέ σχεδόν έναν χρόνο μετά (16/10/1956) με αποτέλεσμα να φύγει από το προσκήνιο το ζήτημα. Κι όμως η οικογένεια Ντελονέ δεν είχε πει την τελευταία κουβέντα.

Μετά τον θάνατο του πατέρα του, ο Πιερ Ντελονέ, αναλαμβάνει τα ηνία της UEFA και κυνηγά με τον ίδιο ενθουσιασμό το όνειρο του Ανρί, που έγινε πραγματικότητα στις 27 Μαρτίου 1957 κατόπιν ψηφοφορίας που έλαβε χώρα στην Ελβετία.

Το 1960 στα γήπεδα της Γαλλίας («Παρκ Ντε Πρενς», «Βελοντρόμ») πραγματοποιείται η πρώτη τελική φάση με θριαμβεύτρια τη Σοβιετική Ένωση. Εκείνη ήταν η πρώτη ομάδα που σήκωσε το τρόπαιο «Ανρί Ντελονέ», ονομασία που επικρατεί μέχρι σήμερα για να μας θυμίζει τον άνθρωπο, που 100 χρόνια νωρίτερα, εμπνεύστηκε αυτό που θα απολαύσουμε έως τις 11 Ιουλίου!

Εις το επανιδείν

Ακούστε όλα τα επεισόδια του Sports Journeys στο YouTube αλλά και σε όλες τις πλατφόρμες αναπαραγωγής Podcast!

Μίξη ήχου – Επεξεργασία: E ‘n D Productions